Tranh thủy mặc là một trong những loại hình hội họa độc đáo của Trung Quốc. Hôm nay, để hiểu thêm về nền văn hóa Trung Hoa, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về tranh thủy mặc Trung Quốc để khám phá tài năng của các nghệ nhân cổ như thế nào nhé!
Tranh Thủy Mặc là gì?
Một bức tranh Thủy mặc
Tranh thủy mặc là một loại tranh có nguồn gốc từ Trung Quốc, được gọi là thủy mặc vì tranh chủ yếu được tạo ra bằng cách kết hợp giữa nước và mực. Từ “thủy” biểu thị cho nước, “mặc” biểu thị cho mực, do đó màu sắc chủ đạo của tranh thủy mặc thường là đen và trắng. Quy trình tạo tranh thủy mặc thường là sử dụng mực mài pha với nước sau đó vẽ lên giấy.
Tranh thủy mặc là một dạng hội họa, được coi là một thể loại hội họa truyền thống của Trung Quốc và đại diện cho nghệ thuật hội họa quốc gia của đất nước này.
Có bao nhiêu loại tranh Thủy Mặc
Tranh Thủy Mặc của Trung Quốc có lịch sử cả ngàn năm, chúng được thể hiện qua nhiều cách thức khác nhau cụ thể tranh Thủy Mặc có các loại sau:
Phân loại theo đề tài
Phân loại theo đề tài
1. 山水 (shān shuǐ): tranh núi non, non nước
2. 人物 (rén wù): tranh người và vật
3. 走兽 (zǒu shòu): tranh muông thú
4. 花鸟 (huā niǎo): tranh hoa lá, chim muông
5. 风俗 (fēng sú): tranh về phong tục
6. 宗教 (zōng jiào): tranh về tôn giáo
Phân loại theo hình thức thể hiện
Phân loại theo hình thước thể hiện
1. 轴 (zhóu): tranh trên ống, trục
2. 扇面 (shàn miàn): tranh trên mặt quạt
3. 手卷 (shǒu juàn): tranh trên sổ tay
4. 册页 (cè yè): tranh trên tờ tranh
5. 镜心 (jìng xīn): tranh trên tấm kính
Phận loại vào kỹ thuật vẽ
Phân loại theo kỹ thuật vẽ tranh Thủy Mặc
1. 具象画 (jù xiàng huà): tranh phác thảo, tường minh
2. 写意画 (xiě yì huà): tranh chấm phá, truyền thần
3. 工笔画 (gōng bǐ huà): tranh chi tiết, tỉ mỉ
4. 泼墨画 (pō mò huà): tranh vẩy mực
Đặc điểm của tranh Thủy Mặc
Nét đặc biệt của tranh thủy mặc là gì, các vẽ tranh thủy mặc như thế nào
Bố cục
Bố cục trong tranh thủy mặc rất quan trọng để tạo điểm nhấn thu hút. Bố cục của tranh thủy mặc đẹp được thực hiện công phu và tỉ mỉ. Việc phân bố chủ cảnh và phối cảnh được thực hiện khéo léo và thẩm mỹ, tạo ra một tổng quan cân đối, không quá thưa hay dày, không quá tối hay sáng.
Đường nét và khoảng trống
Đường nét đậm nhạt và khoảng trống trong tranh thủy mặc được sử dụng hài hòa, tạo cảm giác thanh tao, nhẹ nhàng và bay bổng.
Bố cục xa gần và đậm nhạt
Việc tạo bố cục xa gần và đậm nhạt trong tranh thủy mặc mang lại chiều sâu trong không gian và nhấn mạnh cảm xúc của họa sĩ.
Kết hợp với thư pháp
Kết hợp với Thư Pháp
Trong tranh thủy mặc, thư pháp thường được kết hợp với tranh để tạo thêm tính nghệ thuật. Bài thơ được viết dưới dạng thư pháp và đề thơ được đặt trong tranh, điểm xuyến thêm dòng thư pháp và đóng dấu gây ấn tượng.
Tự do sáng tạo
Tranh thủy mặc không nhấn mạnh việc tái hiện chân thực cảnh vật, mà tập trung vào thủ pháp sử dụng, với nét vẽ khái quát, khuếch đại và tư tưởng được thổi hồn vào họa. Họa sĩ thể hiện cá tính riêng, tình cảm và tâm trạng của mình trong bức tranh
Vẽ tranh Thủy Mặc cần những gì?
Dụng cụ vẽ tranh Thủy Mặc
Công cụ vẽ tranh thủy mặc bao gồm:
Bút lông
Được sử dụng để vẽ các đường nét và tạo hình trong tranh thủy mặc. Bút lông có độ nhạy cao và giúp họa sĩ điều khiển đường nét một cách chính xác.
Thuốc nước hoặc mực nho
Đây là chất màu được sử dụng để tạo ra sắc màu trong tranh thủy mặc. Sắc màu của mực có thể đậm hay nhạt tùy theo cách họa sĩ sử dụng bút và tạo hình.
Giấy xuyến chỉ
Đây là loại giấy làm thủ công cao cấp được sử dụng trong tranh thủy mặc. Giấy này có màu trắng và mịn, không có vết sần như giấy dó trong tranh Đông Hồ. Đặc điểm của giấy xuyến chỉ là thấm mực tốt, khi họa sĩ vẽ nét bút lên giấy, nét đó sẽ ăn vào giấy và không thể sửa chữa được.
Khi vẽ tranh thủy mặc, họa sĩ phải có nội công và cảm xúc hơn cả một võ sư. Họ phải tích lũy đủ kỹ năng và kiến thức nghệ thuật, cùng với tâm tính và ý tưởng sáng tạo trước khi hạ bút. Điều này là do giấy xuyến chỉ có tính thấm mực cao, khi bút chạm vào giấy, nét vẽ sẽ được ghi vào giấy và không thể chỉnh sửa sau đó.
Sắc màu của mực trong tranh thủy mặc phụ thuộc vào cách họa sĩ sử dụng bút để tạo đường nét và hình thức. Họ có thể tạo ra những thay đổi bất ngờ và độc đáo trong sắc màu bằng cách điều chỉnh nét bút.
Khi một họa sĩ kết hợp hài hòa giữa phần thần (tính cách, cảm xúc) và sắc (kỹ thuật, màu sắc), họ đã thể hiện tài năng và tư duy nghệ thuật cao cấp. Những tác phẩm tranh thủy mặc của họ không chỉ sống động và tự nhiên trong cảnh vật, mà còn mang đến cho người xem những cảm xúc sâu sắc về khí chất, cốt cách con người, tư tưởng và kiến thức nghệ thuật, cũng như giá trị đạo đức được ẩn chứa trong bức tranh.
Top những bức tranh Thủy Mặc đẹp
Dưới đây tranh gốm Phù Lãng đã sưu tầm một số tác phẩm đẹp về tranh Thủy Mặc của các họa sĩ người Trung Quốc mời quý độc giả đón xem.
Ngắm Cảnh – Tô Đông Pha
Ngắm cảnh – Tô Đông Pha
Tranh tái hiện một cảnh vật yên bình với Tô Đông Pha ngồi ngắm cảnh thiên nhiên. Sử dụng nét vẽ khái quát và sắc màu tinh tế, tranh mang đến một trải nghiệm nghệ thuật thanh tao và lôi cuốn.
Bên Sông – Dương Văn Thông
Bên Sông – Tác giả Dương văn Thông
Bức tranh tái hiện một cảnh vật tươi đẹp của sông nước, với cây cối xanh tươi và dòng nước mát lạnh. Họa sĩ đã tạo ra một không gian yên bình và tĩnh lặng, tạo cảm giác thư thái và thú vị cho người xem. Bức tranh “Bên sông” thể hiện tài năng và tư duy nghệ thuật của Dương Văn Thông, mang đến cho người xem một trải nghiệm nghệ thuật sâu sắc và tinh tế.
Làng Ven Sông – Dương Văn Thông
Làng Ven Sông – Dương Văn Thông
Bức tranh tái hiện một cảnh làng ven sông, với những ngôi nhà truyền thống và cây cối xanh tươi. Họa sĩ đã tạo ra một không gian thân quen và ấm cúng, đem lại cảm giác yên bình và hòa mình vào thiên nhiên. Bức tranh “Làng ven sông” thể hiện sự tài năng và tâm hồn nghệ sĩ của Dương Văn Thông, mang đến cho người xem một trải nghiệm nghệ thuật đẹp và sâu sắc.
Thăm Bạn – Đường Dần
Thăm Bạn – Đường Dần
Bức tranh tái hiện một cảnh vật đáng yêu và thân thiện, với hai người bạn đang thăm nhau. Họa sĩ đã tạo ra một không gian ấm áp và vui vẻ, tạo cảm giác hòa mình vào tình bạn và sự chia sẻ. Bức tranh “Thăm bạn” thể hiện tình cảm và tâm hồn nghệ sĩ của Đường Dần, mang đến cho người xem một trải nghiệm nghệ thuật dễ thương và gần gũi.
Núi ChaiMun – Đường Bá Hổ
Núi ChaiMun – Đường Bá Hổ
Bức tranh tái hiện một cảnh vật núi non hùng vĩ, với đỉnh núi ChaiMun nổi bật. Họa sĩ đã sử dụng nét vẽ tỉ mỉ và sắc màu tinh tế để tái hiện độ cao và vẻ đẹp của núi. Bức tranh “Núi ChaiMun” thể hiện tài năng và đam mê nghệ thuật của Đường Bá Hổ, mang đến cho người xem một trải nghiệm nghệ thuật mê hoặc và truyền cảm hứng.
Chăn Dê – Minh Tuyền Tông
Tranh thủy mặc Chăn Dê – Minh Tuyền Tông
Bức tranh tái hiện một cảnh vật những chú dê đang thảnh thơi ăn cỏ trên núi. Họa sĩ đã sử dụng nét vẽ tinh tế với mức tàu và giấy xuyết chỉ để tái hiện cảm giác của mùa xuân và sự hòa mình vào cảnh quan thiên nhiên. Bức tranh “Chăn dê” thể hiện tình yêu và tâm hồn nghệ sĩ của Minh Tuyên Tông, mang đến cho người xem một trải nghiệm nghệ thuật tươi mới và gần gũi.
Lạc Thần Phú Đô – Cố Khải Chi
Lạc Thần Phú Đô – Cố Khải Chi
“Lạc Thần Phú Đồ” là một bức tranh nổi tiếng của họa sĩ Cố Khải Chi thời Đông Tấn. Tác phẩm này là tiên phong trong hội họa truyền thống Trung Quốc. Bức tranh đã được lưu truyền và sưu tập tại nhiều bảo tàng, bao gồm Bảo tàng Cố cung, Bảo tàng tỉnh Liêu Ninh và Bảo tàng Nghệ thuật Freer.
Bộ liên đồ – Dương Lập Bổn
Bộ Liên Đồ- Dương Lập Bổn
“Bộ Liên Đồ” (步辇图) là một bức tranh nổi tiếng của họa sĩ Diêm Lập Bổn (阎立本) thời Đường, hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Cung điện. Tác phẩm này phản ánh sự kiện gả công chúa Văn Thành vào Tây Tạng. Bức tranh được vẽ với màu sắc trang nhã, đường nét tròn trịa và bố cục đa dạng, phong phú. Đây là một tác phẩm tiêu biểu cho dòng tranh thời nhà Đường, mang giá trị lịch sử và nghệ thuật quý báu.
Đường Cung Nữ Sĩ Đồ – Châu Phưởng
Đường Cung Nữ Sĩ Đồ – Châu Phưởng
“Đường Cung Nữ Sĩ Đồ” (唐宫仕女图) là một bức tranh của họa sĩ Châu Phưởng, miêu tả chân dung các mỹ nhân thời Đường. Tác phẩm này thể hiện cuộc sống của phụ nữ quý tộc trong thời kỳ Đường. Đường là một giai đoạn cực thịnh và thịnh vượng của tranh mỹ nhân, và “Đường Cung Nữ Sĩ Đồ” được coi là một tác phẩm đại diện cho thời kỳ này. Bức tranh tái hiện vẻ đẹp và thanh lịch của các nữ sĩ trong cung đình, mang đến cho người xem cái nhìn tinh tế về cuộc sống và văn hóa thời Đường.
Ngũ ngưu đồ – Hữu Huân
Ngũ Ngưu Đồ
“Ngũ Ngưu Đồ” (五牛图) là một tác phẩm của họa sĩ Hữu Huân, và là một trong số ít tác phẩm đích thực từ thời nhà Đường được lưu truyền trên giấy và lụa. Đây là bức tranh cổ nhất còn tồn tại trên giấy tại Trung Quốc và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Cung điện ở Bắc Kinh. Tranh mô tả năm con bò với các hình dạng khác nhau, đại diện cho sự tinh tế và sáng tạo của nghệ thuật thời Đường. “Ngũ Ngưu Đồ” được coi là cấp độ cao nhất của tranh vẽ bò trong thời kỳ nhà Đường.
Hàn Hi Tái dạ yến đồ – Cố Hoành Trung
Hàn Hi Tái dạ yến đồ – Cố Hoành Trung
“Hàn Hi Tái dạ yến đồ” (韩熙载夜宴图) là một tác phẩm của họa sĩ Cố Hoành Trung (顾闳中), một nghệ sĩ thời Nam Đường trong thời kỳ Ngũ Đại. Đây là tác phẩm duy nhất được truyền lại của ông.
Bức tranh miêu tả cảnh quan chức Hàn Hi Tái tổ chức một buổi yến tiệc đêm, trong đó có sự hòa hợp giữa âm nhạc và ca hát. Tranh bao gồm năm cảnh khác nhau, bao gồm việc chơi đàn pipa, khiêu vũ, nghỉ ngơi trong bữa tiệc, thổi khèn và tiễn khách. Tác phẩm này không chỉ thể hiện sự vui vẻ và phong cách sống xa hoa của thời đại, mà còn tạo ra một không gian tươi vui và sôi động.
Thiên lý giang sơn đồ – Vương Hy Mạnh
Thiên lý giang sơn đồ – Vương Hy Mạnh
“Thiên lý giang sơn đồ” (千里江山图) là một tác phẩm của họa sĩ Vương Hy Mạnh (王希孟) dài hơn 11 thước, được tạo ra khi ông chỉ mới 18 tuổi trong thời kỳ nhà Tống. Đây là tác phẩm duy nhất của ông được lưu truyền cho thế giới, và hiện nó được trưng bày tại Bảo tàng Cố Cung.
Bức tranh toàn bộ tráng lệ và hùng vĩ, nhưng vẫn mang tính tinh tế và chính xác, tạo nên một kiệt tác trong thế giới tranh phong cảnh xanh tươi. “Thiên lý giang sơn đồ” tái hiện vẻ đẹp của cảnh vật thiên nhiên, với sự lưu động của dòng sông và sự trải rộng của núi non. Tác phẩm này mang đến cho người xem một cảm giác thăng hoa và mê hoặc, và là một biểu tượng của sự tài năng và khả năng nghệ thuật của Vương Hy Mạnh.
Thanh Minh Thượng Hà Đồ – Trương Trạch Đoan
Thanh Minh Thượng Hà Đồ – Trương Trạch Đoan
“Thanh minh thượng hà đồ” của Trương Trạch Đoan là một tác phẩm tranh cổ nổi tiếng trong lịch sử hội họa Trung Quốc. Bức tranh này mô tả sự thịnh vượng của phủ Khai Phong trong tiết Than Minh và cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cuộc sống và diện mạo thành phố vào thời Bắc Tống.
Phú Xuân sơn cư đồ – Hoàng Công Vọng
Phú Xuân Sơn Cư Đồ – Hoàng Công Vọng
“Phú Xuân sơn cư đồ” (富春山居图) là một tác phẩm của Hoàng Công Vọng (黄公望), được xem là di tích văn hóa cấp quốc gia và hiện đang được trưng bày trong bộ sưu tập của Bảo tàng Chiết Giang.
Hán xuân sơn hiểu đồ – Cừu Anh
Hán xuân sơn hiểu đồ – Cửu Anh
“Hán xuân sơn hiểu đồ” (汉宫春晓图 – Hán xuân sơn hiểu đồ) của Cừu Anh (仇英) là một trong những tác phẩm nổi tiếng của họa sĩ trong thời nhà Minh. Cừu Anh được biết đến cùng với Trầm Chu, Văn Chinh Minh, và Đường Dần là “Tứ sư của nhà Minh”. Bức tranh này miêu tả cuộc sống của các phi tần trong cung và được coi là tác phẩm độc nhất vô nhị trong các bức tranh vẽ mỹ nữ của Trung Quốc.
Bách tuấn đồ – Castiglione
Bách Tuấn Đồ
“Bách tuấn đồ” (百骏图 – Bách tuấn đồ) là tác phẩm của họa sĩ cung đình người Ý Castiglione trong thời nhà Thanh. Bức tranh này hiển thị tổng cộng 100 con ngựa với các tư thế khác nhau, bao gồm đứng, chạy, quỳ, hoặc nằm. Hiện nay, bức tranh được trưng bày tại Bảo tàng Cung điện Quốc gia ở Đài Bắc.